PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội phát biểu tại tọa đàm.

Đó là nhận định của PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội tại tọa đàm “Phim hoạt hình Việt Nam - Năng lực sản xuất và xu hướng hợp tác quốc tế” ngày 18/10 tại Hà Nội. Tọa đàm do Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam tổ chức với sự tham gia của các nhà quản lý, đại diện các cơ quan ban, ngành, các nhà làm phim hoạt hình, các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân trong lĩnh vực hoạt hình.  

Phim hoạt hình: Bảo vệ bản sắc văn hóa Việt…

Tọa đàm "Phim hoạt hình Việt Nam - Năng lực sản xuất và xu hướng hợp tác quốc tế" là tọa đàm đầu tiên nhìn nhận, đánh giá thực lực, tiềm năng và xu hướng hợp tác quốc tế cho phim hoạt hình.

Theo TS. Ngô Phương Lan, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam, phim hoạt hình Việt Nam có lịch sử 63 năm, từ ngày thành lập Xưởng phim hoạt họa búp bê Việt Nam ngày 9/11/1959. Đến tháng 6/1960, bộ phim hoạt hình đầu tiên ra đời là “Đáng đời thằng cáo”. Trong nhiều năm qua, điện ảnh Việt Nam đã có khoảng 700-800 phim hoạt hình với quy mô sản xuất hiện nay là 15-17 phim/năm. 63 năm đồng hành cùng lịch sử dân tộc, qua các giai đoạn chiến tranh, thống nhất đất nước, đổi mới và hội nhập, phim hoạt hình là một bộ phận không thể thiếu được của điện ảnh Việt Nam, là người bạn của các thế hệ khán giả nhỏ tuổi. Gần một trăm bộ phim hoạt hình được trao giải thưởng Bông Sen Vàng, Bông Sen Bạc, Cánh Diều vàng, Cánh Diều bạc và các giải quốc tế.

Nhìn nhận về sự phát triển của phim hoạt hình Việt Nam, PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho rằng, trong khoảng 10 năm gần đây, sự tăng trưởng của phim hoạt hình khá tốt, đem lại 10 -15% doanh thu của điện ảnh. Phim hoạt hình có đóng góp tích cực đối với thị trường điện ảnh. Nhưng nhìn ra thế giới, hoạt hình của chúng ta vẫn còn nhiều thứ phải ước mơ.

Cùng chung nhận định này, tại tọa đàm các đại biểu đều khẳng định: điện ảnh Việt Nam chưa có nhiều phim hoạt hình dài, nhất là phim 90 phút đủ để chiếu rạp mặc dù chúng ta có tiềm năng, tiềm lực để phát triển phim hoạt hình. Điểm khó khăn của phim hoạt hình Việt Nam là thiếu vắng những bộ phim lớn, có thời lượng dài, đủ sức để thu hút người xem. Do đó, để có những bộ phim hoạt hình chiếm lĩnh thị trường, có dấu ấn, có tên tuổi trên thị trường quốc tế cần phải có những người làm phim tên tuổi, dẫn dắt được ngành làm phim hoạt hình Việt Nam.

Mục tiêu của Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam là xác định xu hướng hợp tác quốc tế của hoạt hình Việt Nam nhằm từng bước đưa hoạt hình và các sản phẩm liên quan ra thị trường quốc tế một cách bài bản, vừa góp phần xây dựng ngành công nghiệp điện ảnh Việt Nam, vừa bảo vệ bản sắc văn hóa Việt trong phim hoạt hình.

… Xây dựng sức mạnh mềm của quốc gia

Để thực hiện được mục tiêu vươn tầm quốc tế, quảng bá văn hóa và thương hiệu quốc gia Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Xúc tiến phát triển Điện ảnh Việt Nam cho rằng, cần có sự hỗ trợ từ chính sách của nhà nước, không chỉ với những hãng phim nhà nước mà với những công ty tư nhân để phát triển chung cho phim hoạt hình.

Tọa đàm đầu tiên nhìn nhận, đánh giá thực lực, tiềm năng và xu hướng hợp tác quốc tế cho phim hoạt hình.

Bổ sung thêm cho các ý kiến về nâng tầm thương hiệu phim hoạt hình Việt Nam, Phó Cục trưởng Cục Điện ảnh Lý Phương Dung nêu: “Hãng phim hoạt hình Việt Nam mỗi năm được Nhà nước đặt hàng 30-35 bộ phim nhưng vẫn chỉ dừng lại ở những bộ phim ngắn chỉ 10-15 phút, số lượng phim với thời lượng 30 phút chiếm tỉ lệ ít. Để làm được phim dài cần nhiều yếu tố như kịch bản, trang thiết bị, nhân lực… đó là một sự kết hợp nhiều nguồn lực”.

Đa số các diễn giả đều có chung nhận định, sự năng động trong quá trình tổ chức sản xuất và kinh doanh thành công trên các nền tảng quốc tế đã chứng tỏ tiềm năng của các doanh nghiệp phim hoạt hình Việt Nam. Tuy nhiên, việc đầu tư hạ tầng máy móc và nâng cao năng lực chuyên môn là những cản trở lớn trong quá trình hợp tác quốc tế của các doanh nghiệp sản xuất phim hoạt hình Việt Nam.

“Hiện có nhiều đơn vị tư nhân sản xuất phim hoạt hình, điều đó khiến hoạt hình đổi mới, đa dạng nội dung, nhiều đề tài trong cuộc sống. Đặc biệt, công nghệ phát triển đã thúc đẩy, đổi mới tư duy trong sáng tạo, cách nhìn, cách triển khai của đội ngũ trẻ hoàn toàn mới. Tuy nhiên, đó vẫn chỉ là con thuyền “mạnh ai nấy lái” chưa có sự dẫn dắt, định hướng của một đầu tàu. Ông Phan Quân Dũng, Đại học Văn Lang (TP. Hồ Chí Minh) nhìn nhận. Đồng thời ông Quân co rằng, để phát triển hoạt hình Việt Nam, cần học hỏi kinh nghiệm của Nhật Bản, Hàn Quốc... là những quốc gia có bề dày kinh nghiệm và sức mạnh về loại hình phim hoạt hình.

Nói về sự phát triển của các hãng phim tư nhân, bà Ngô Phương Lan cho rằng, đã có nhiều hãng phim hoạt hình tư nhân phát triển lớn mạnh nhưng các phim hoạt hình Việt Nam của các hãng tư nhân không thấy tham dự các liên hoan phim trong nước. Điều này buộc chúng ta nhìn nhận lại. Đặc biệt trong bối cảnh xây dựng công nghiệp văn hóa, trong đó có điện ảnh, hầu như doanh thu của phim hoạt hình chưa được tính vào doanh thu của điện ảnh mà chỉ tính phim chiếu rạp.

Ở góc độ chất lượng sản phẩm, Nguyên Thứ trưởng Bộ VHTTDL, Phó Chủ tịch chuyên trách Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam Vương Duy Biên cho rằng, phim hoạt hình Việt Nam cũng phải tính đến việc thu hút đông đảo khán giả nhiều lứa tuổi chứ không chỉ là trẻ em như hiện nay. Phim hoạt hình có chất nghệ thuật rất mạnh. Nhưng thử đặt vấn đề, nếu Tễu là nhân vật của múa rối Việt Nam được thế giới biết đến thì hoạt hình Việt Nam đã có nhân vật đặc biệt để tạo nên thương hiệu hay chưa? “Xây dựng được nhân vật điển hình cho hoạt hình Việt Nam chính là xây dựng thương hiệu Việt Nam. Đã đến lúc hoạt hình không chỉ phục vụ công chúng nhỏ tuổi mà phải tham dự các Liên hoan phim lớn của thế giới, được công chúng thế giới biết đến”, ông Vương Duy Biên nói.

Tại tọa đàm, Bà Ngô Phương Lan cũng cho rằng, đã đến lúc chúng ta cần mở rộng tầm nhìn, thay đổi cách đánh giá năng lực và cách thức sản xuất phim hoạt hình để tập hợp sức mạnh, từ đó mở ra hướng hợp tác quốc tế, tạo sự phát triển bền vững để hoạt hình Việt Nam thành một ngành công nghiệp trong công nghiệp văn hóa Việt Nam.

Việc nhìn nhận lại thực lực của ngành hoạt hình Việt Nam, đánh giá những yếu tố truyền thống cần gìn giữ, những yếu tố cần mở rộng diện hoạt động để thu hút các công ty phim hoạt hình tư nhân cùng vào guồng quay, cùng tham gia vào thúc đẩy phát triển công nghiệp điện ảnh, công nghiệp văn hóa là vô cùng cấp thiết. Bởi "Phim hoạt hình có tác dụng lan tỏa thông điệp nhân văn, từ đó khai thác và quảng bá giá trị văn hóa Việt Nam, xây dựng sức mạnh mềm của quốc gia, thương hiệu quốc gia", PGS.TS Bùi Hoài Sơn nhận định.

Nguồn: Tạp chí Du lịch