Hiện nay, thịt heo hun khói đã trở thành món ẩm thực không thể thiếu trong các gia đình của đồng bào các dân tộc thiểu số ở vùng núi Tây Bắc và khu vực dãy Trường Sơn… Đến thăm các bản làng vào những ngày lễ, tết, hầu như nhà nào cũng có những xâu thịt heo, thịt trâu… treo trên giàn bếp. Theo đồng bào Cơ Tu ở Trường Sơn, nguyên liệu chính để làm món thịt heo hun khói là thịt heo vai, mông, ba chỉ… và một số gia vị như ớt, gừng, sả và tiêu rừng.

Muốn làm món thịt heo xông khói, cần đun sôi nước có pha chút muối cùng với một số gia vị và để khi nước còn nhiệt độ âm ấm thì đem ướp thịt trong khoảng thời gian một ngày. Sau đó, thịt được vớt ra, để ráo và xâu bằng những sợi lạt, rồi treo trên giàn bếp để đón hơi nóng và khói bếp cả ngày và đêm.

Cách khác để làm thịt hun khói là cắt thịt thành những khổ thịt nhỏ và dài, ướp với muối, ớt tươi, cùng các loại gia vị khác như sả, tiêu rừng để cho thịt thêm đậm đà, hương vị. Sau khi thịt đã ngấm gia vị, người chế biến lấy lạt xâu từng khổ thịt rồi treo vào chính giữa bếp, cao khoảng 1m để bắt đầu công đoạn hun thịt.

Hơi nóng của lửa và khói sẽ làm cho miếng thịt săn lại, mỡ trong ra, tùy theo lượng khói bốc lên, thẩm thấu vào từng thớ thịt. Thời gian xông khói lâu hoặc mau cũng tùy thuộc vào lưu lượng khói và độ dày của khổ thịt. Thông thường, khoảng nửa tháng là có thể thưởng thức món thịt hun khói.

Khổ thịt heo hun khói với miếng thịt gần như đã chín từ bên ngoài vào bên trong. Khi xắt ra, phần mỡ có màu vàng trong,  phần thịt có màu hồng đào trông rất bắt mắt. Khi ăn, có vị ngọt đậm của thịt và đặc biệt là có mùi thơm rất đặc trưng, ăn rất thơm ngon, đậm đà, không ngán. Bà con Cơ Tu trên dãy Trường Sơn thường dùng món thịt hun khói để đãi khách quý, bạn bè, người thân trong những dịp lễ hội, ngày tết…

Thịt heo hun khói thái lát có thể kho, nấu, xào với các loại rau, củ quả hoặc cũng có thể ăn kèm với lá mơ, dưa leo, chuối chát, khế, dưa hành… chấm với muối tiêu…

Thịt heo hun khói của đồng bào Cơ Tu là món ăn độc đáo, đậm đà hương vị, để lại ấn tượng khó quên mỗi khi thưởng thức.