Hộ chiếu hay Chứng thư số vắc-xin là gì?

Đại dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp trên thế giới với sự xuất hiện của nhiều biến chủng virus SARS-CoV-2 mới. Tuy nhiên, tin mừng là các quốc gia đang tích cực sản xuất và triển khai tiêm vắc-xin phòng ngừa virus. Hộ chiếu/Chứng thư số vắc-xin có thể hỗ trợ, mở ra cơ hội khôi phục việc đi lại an toàn giữa các quốc gia, góp phần phục hồi du lịch.

(Ảnh minh họa. Nguồn: UNWTO)

Một cách khái quát, những thảo luận gần đây trên thế giới về thuật ngữ này đề cập đến các loại giấy tờ, tài liệu chứng minh một cá nhân đã được tiêm vắc-xin ngừa COVID-19 hỗ trợ việc bảo đảm an toàn dịch bệnh trong quá trình đi lại. Sẽ rất thuận tiện nếu các giấy tờ này có thể được xác thực trên nền tảng số để dễ dàng theo dõi, tra cứu khi cần thiết.

Trong thời gian vừa qua, trước nhu cầu ngày càng cấp thiết đòi hỏi kết nối lại các hoạt động đi lại, giao thương trên toàn cầu, một số quốc gia, tổ chức đã bàn, thử nghiệm, áp dụng những công cụ chứng nhận được số hóa với những tên gọi khác nhau.

Gần đây, Hiệp hội vận tải hàng không quốc tế (IATA) đã phát triển một công cụ số gọi là Thẻ thông hành số (Digital Travel Pass), sử dụng trong lĩnh vực hàng không nhằm giúp hành khách quản lý lịch trình đi lại và chứng minh cho các hãng hàng không và cơ quan có thẩm quyền rằng họ đã được tiêm phòng hoặc xét nghiệm COVID-19.

Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) và Common Project, một tổ chức phi lợi nhuận Thụy Sĩ, đã phát triển và đang trong giai đoạn thử nghiệm Thẻ thông hành chung (Common Pass). Ứng dụng này cho phép người dùng truy cập các thông tin về xét nghiệm, vắc-xin và ứng dụng sẽ sinh ra mã QR Code để cung cấp thông tin cho các nhà chức trách khi cần thiết.

Ứng dụng Common Pass của Diễn đàn Kinh tế thế giới (WEF) và Common Project (Nguồn: Common Project)

Tập đoàn IBM đã phát triển và đưa vào áp dụng Thẻ thông hành y tế số (Digital Health Pass) tích hợp đa dữ liệu như kiểm tra nhiệt độ, cảnh báo phơi nhiễm virus, kết quả xét nghiệm và tình trạng tiêm vắc-xin. IBM cho biết thẻ thông hành này nhằm giúp con người quay trở lại những địa điểm công cộng như nơi làm việc, trường học, sân vận động hay các chuyến bay.

Tổ chức Du lịch thế giới (UNWTO) trong phiên họp vào tháng 01/2021 ở Madrid, Tây Ban Nha đã tập trung bàn thảo về hướng tích hợp chứng nhận tiêm phòng vắc-xin vào kế hoạch khởi động du lịch an toàn và nâng cao lòng tin trong ngành du lịch. UNWTO nhấn mạnh, việc áp dụng chứng nhận tiêm phòng vắc-xin sẽ là công cụ đặc biệt quan trọng ứng phó với đại dịch, thúc đẩy tái khởi động hoạt động du lịch quốc tế một cách an toàn. Đồng thời UNWTO cũng kêu gọi thúc đẩy tiêu chuẩn hóa, số hóa và khả năng tương tác của hệ thống xét nghiệm và chứng nhận y tế theo hướng được cộng đồng quốc tế thừa nhận rộng rãi.

Ứng dụng Digital Health Pass của IBM (Nguồn: IBM)

Tờ Thời báo New York (Mỹ) cho biết trong lịch sử, việc cung cấp giấy tờ chứng minh một người đã được tiêm phòng để nhập cảnh vào một quốc gia hay tham gia hoạt động nào đó không phải là mới. Trước đây, một số quốc gia yêu cầu người nhập cảnh phải chứng minh họ đã được tiêm phòng các bệnh như sốt vàng da, rubella và dịch tả. Thông thường sau khi tiêm phòng, mỗi người sẽ nhận được một “Thẻ vàng” có ký tên, đóng dấu, được gọi là Chứng nhận quốc tế về tiêm phòng vắc-xin. Đây là giấy tờ mà các Trung tâm Kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) yêu cầu mọi người phải có khi đi lại.

Như vậy, dù với tên gọi nào, về mặt bản chất, đây những giấy tờ chứng nhận y tế, sẽ rất lý tưởng nếu được được số hóa và công nhận chung để cung cấp bằng chứng một người đã được tiêm phòng vắc-xin hay xét nghiệm COVID-19. Đây sẽ là bằng chứng cần thiết để giúp con người đi lại bảo đảm an toàn trong bối cảnh đại dịch COVID-19.

Trong bối cảnh hiện nay, công nghệ có thể không phải là khó khăn lớn để hiện thực hóa ý tưởng, điều quan trọng là phải hình thành một hệ thống chứng nhận đồng bộ, được thừa nhận lẫn nhau để áp dụng rộng rãi.

Trung tâm thông tin du lịch, Tổng cục Du lịch