Trưng bày chuyên đề: “Âm vang Đông Sơn”

Trưng bày chuyên đề “Âm vang Đông Sơn” do Bảo tàng Lịch sử quốc gia tổ chức nhằm giới thiệu những phát hiện mới về khuôn đúc trống đồng tại Luy Lâu (Bắc Ninh), góp phần giải đáp những bí ẩn liên quan đến kỹ thuật đúc trống đồng từ 2000 năm trước; đồng thời là hoạt động chào mừng Ngày Di sản văn hóa Việt Nam (23/11) và hướng tới kỷ niệm 100 năm phát hiện, nghiên cứu văn hóa Đông Sơn. Trưng bày diễn ra từ nay đến tháng 4/2024.

“Âm vang Đông Sơn” được trưng bày theo 3 chủ đề chính: Sưu tầm mới về văn hóa Đông Sơn; Khuôn đúc trống Đông Sơn phát hiện từ lòng đất Luy Lâu; Thực nghiệm trống đồng.

Cắt băng khai mạc trưng bày

Ở chủ đề ‘Sưu tầm mới về văn hóa Đông Sơn” giới thiệu những kết quả hợp tác nghiên cứu mới của Bảo tàng Lịch sử quốc gia đẩy về văn hóa Đông Sơn. Nổi bật trong chủ đề này là sự phối hợp với Bảo tàng Quốc gia Hàn Quốc khai quật di chỉ Đình Tràng (Hà Nội), làm sáng tỏ nhiều vấn đề về văn hóa Đông Sơn vùng đồng bằng Bắc Bộ; khai quật di chỉ Bãi Cọi (Hà Tĩnh), làm rõ mối giao lưu giữa văn hóa Đông Sơn và văn hóa Sa Huỳnh. Bảo tàng còn phối hợp với Đại học Đông Á (Nhật Bản) khai quật thành cổ Luy Lâu, phát hiện gần một ngàn mảnh khuôn đúc trống đồng, chứng minh sức sống mạnh mẽ của văn hoá Đông Sơn ở trung tâm Giao Châu những thế kỷ đầu công nguyên.

Ở chủ đề “Khuôn đúc trống Đông Sơn phát hiện từ lòng đất Luy Lâu” giới thiệu nội dung phát hiện mảnh khuôn đúc trống trên bề mặt năm 1998 và một mảnh khác năm 2001 tại Luy Lâu (Bắc Ninh). Đến nay, tại Luy Lâu đã phát hiện gần một ngàn mảnh khuôn đúc trống đồng, là nơi duy nhất trên thế giới phát hiện được số lượng lớn các mảnh khuôn đúc trống đồng. (Năm 2010-2011, tại Non Nong Hor ở Mukdahan (Thái Lan) đã phát hiện được một số mảnh khuôn đúc trống bằng đất nung nhưng chưa được nghiên cứu đầy đủ và công bố rộng rãi).

Chủ đề “Thực nghiệm đúc trống đồng” giới thiệu kết quả phối hợp đúc thử nghiệm trống đồng Ngọc Lũ của Bảo tàng Lịch sử quốc gia và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam giai đoạn năm 1964-1975. Quá trình đúc được thực hiện dựa trên cơ sở phân tích thành phần hợp kim và các dấu vết kỹ thuật trên hiện vật. Sau 4 lần đúc không thành công, lần đúc thứ 5 đạt khoảng 80% so với trống gốc...

Các đại biểu tham quan trưng bày

Giám đốc Bảo tàng Lịch sử quốc gia Nguyễn Văn Đoàn cho biết, Đông Sơn là một trong 3 nền văn hóa khảo cổ nổi tiếng, góp phần hình thành nên các nhà nước sơ khai ở Việt Nam, được phát hiện năm 1924 tại làng Đông Sơn (Thanh Hóa). Đến nay, sau 100 năm phát hiện và nghiên cứu, nhiều phương diện của văn hóa Đông Sơn đã được làm sáng tỏ. Văn hóa Đông Sơn được xác định tồn tại từ khoảng thế kỷ VI-VII trước công nguyên đến thế kỷ I-II sau công nguyên, phân bố rộng khắp Bắc Bộ kéo dài đến tận Quảng Bình, tập trung chủ yếu ở lưu vực các sông Hồng, sông Mã, sông Cả. Đồng thời, có quan hệ giao lưu mở rộng với các nền văn hóa trong khu vực, từ miền Nam Trung Quốc đến khu vực Đông Nam Á hải đảo. Công tác nghiên cứu đã hình thành nên các bộ sưu tập hiện vật của văn hóa Đông Sơn phong phú về số lượng, đa dạng loại hình, độc đáo về hình thức thể hiện, mang tính thẩm mỹ cao; làm từ các chất liệu đồng, sắt, gốm, thủy tinh, gỗ, đá... với kỹ thuật vô cùng tinh xảo, phản ánh đời sống lao động, sản xuất cũng như quan niệm về thế giới, nhân sinh của các cư dân Việt cổ từ hơn 2.000 năm trước.

Trong khuôn khổ sự kiện, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã tổ chức tiếp nhận 51 hiện vật văn hóa Đông Sơn từ nhà nghiên cứu - PGS.TS. Nguyễn Thanh Nam bổ sung vào bộ sưu tập của Bảo tàng.

Tuấn Sơn