Là tỉnh không có tài nguyên rừng, núi và biển, Hưng Yên vẫn có những thế mạnh để phát triển du lịch nhất là các sản phẩm du lịch về lịch sử, văn hóa. Quá trình hình thành và phát triển đã để lại cho Hưng Yên tài sản vô cùng quý giá là những di tích lịch sử văn hóa, lễ hội đặc sắc, làng nghề thủ công truyền thống, đặc sản văn hóa ẩm thực, có dòng sông Hồng đỏ lặng phù sa gắn với câu chuyện tình “Chử Đồng Tử  - Tiên Dung”. Đây là những tài nguyên du lịch tự nhiên và nhân văn rất phong phú đang được tỉnh Hưng Yên khai thác để phát triển ngành công nghiệp không khói.

Di tích lịch sử - Văn hóa

Vào thế kỷ 16 - 17, vùng đất Hưng Yên được biết đến qua địa danh phố Hiến, là thương cảng nổi tiếng một thời, lớn nhất Đàng Ngoài, có hoạt động buôn bán, giao thương sầm uất với nhiều nước trên thế giới như: Nhật Bản, Trung Hoa, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Anh, Pháp… và nhanh chóng trở thành chốn phồn hoa đô hội - một tiểu Tràng An, nổi danh với câu “thứ nhất Kinh Kỳ, thứ nhì phố Hiến”. Hưng Yên mang trong mình bề dày truyền thống văn hóa, văn hiến nghìn năm của đất nước. Hiện, toàn tỉnh có 1.802 di tích các loại, trong đó có 1 khu di tích quốc gia đặc biệt, 165 di tích, cụm di tích cấp quốc gia (đứng thứ 3 cả nước về số lượng di tích được xếp hạng, sau Hà Nội và Bắc Ninh). Các di tích và cụm di tích đã và đang được quy hoạch tổng thể để bảo tồn, tôn tạo, phát huy các giá trị lịch sử, văn hóa gắn với phát triển du lịch.

Khu di tích quốc gia đặc biệt phố Hiến

Khu di tích quốc gia đặc biệt phố Hiến được nhiều du khách biết đến với 16 di tích đặc biệt có giá trị, trong đó có chùa Chuông - một ngôi chùa cổ được mệnh là “Phố Hiến đệ nhất danh thắng”; Văn miếu Xích Đằng - biểu tượng tôn vinh truyền thống khoa bảng, truyền thống hiếu học của người Hưng Yên xưa và nay; đền Mẫu linh thiêng với cây sanh - đa - si cổ thụ đã hơn 700 năm tuổi; đình, chùa Hiến - nơi có cây nhãn tổ hơn 300 năm tuổi; đền Thiên Hậu, Võ Miếu, Đông Đô Quảng Hội là những di tích mang đậm màu sắc kiến trúc và nghệ thuật điêu khắc của Trung Hoa… và còn nhiều di tích khác với những giá trị lịch sử, văn hóa đặc sắc có sức thu hút du khách.

Đến với Khu di tích quốc gia đặc biệt Phố Hiến du khách sẽ có cơ hội cảm nhận những giá trị lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật phong phú, độc đáo, ghi dấu một thời vàng son của vùng đất này. Hơn nữa, vẻ đẹp của các công trình trong quần thể di tích Phố Hiến còn là sự kết tinh và giao thoa giữa phong cách kiến trúc thuần Việt, kiến trúc Trung Hoa và kiến trúc theo kiểu phương Tây.

Dấu tích Phố Hiến xưa

Đền Phù Ủng

Tọa lạc tại làng Phù Ủng, xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, đền Phù Ủng thờ người Anh hùng dân tộc, tướng quân Phạm Ngũ Lão - vị tướng tài ba của Trần Hưng Đạo. Đền Phù Ủng nằm trên khu đất có thế “Thất linh ứng hậu, hình nhân bái tướng, voi quỳ ngựa phục, bên bút bên nghiên bên cờ bên kiếm, ở giữa có mô hòn ngọc, cạnh dòng sông Cửu Yên như rồng uốn khúc, mà đầu rồng là khu đất dựng đền nhô hẳn ra khỏi làng”. Năm 1988, đền Phù Ủng được công nhận là Di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia. Hằng năm, đền thu hút hàng ngàn lượt khách về thăm viếng và chiêm bái để tỏ lòng tôn kính đối với vị tướng tài giỏi của dân tộc và cũng để tham quan vẻ đẹp độc đáo của nơi đây.

Cụm di tích đền Đa Hòa - đền Dạ Trạch

Thuộc địa phận huyện Khoái Châu (tỉnh Hưng Yên), cách Hà Nội hơn 20km về phía Đông và cách trung tâm thành phố Hưng Yên khoảng 35km về phía Tây Bắc, cụm di tích đền Đa Hòa - đền Dạ Trạch - cửa Hàm Tử - Bãi Sậy là điểm đến thu hút đông đảo dân địa phương và du khách gần xa. Đền Đa Hòa (thuộc xã Bình Minh, huyện Khoái Châu) nằm bên tả ngạn sông Hồng, có cảnh quan thiên nhiên đẹp, không khí trong lành, là nơi thờ Đức thánh Chử Đồng Tử cùng nhị vị phu nhân. Tổng thể kiến trúc bao gồm 18 công trình với các mái hình thuyền, thể hiện sự sáng tạo và trí tưởng tượng phong phú của một nhà kiến trúc đại tài cuối thế kỷ 19 - tiến sĩ Chu Mạnh Trinh. Ngôi đền không chỉ là một điểm đến tâm linh mà còn được ví như “chốn bồng lai tiên cảnh”. Nằm trong cụm di tích thuộc huyện Khoái Châu còn có đền Dạ Trạch hay còn gọi là đền Hóa thuộc thôn Vĩnh, xã Dạ Trạch. Đây chính là nơi Đức thánh cùng nhị vị phu nhân hóa về trời, để lại một vùng đầm hồ rộng lớn gọi là “Đầm Nhất Dạ”. Vào thế kỷ thứ 6, vùng “Đầm Nhất Dạ” được Triệu Quang Phục (Triệu Việt Vương) dùng làm căn cứ chiến tranh du kích đánh đuổi giặc Lương. Từ đền Dạ Trạch đi hơn 2km về phía Nam sẽ đến cửa Hàm Tử (xã Hàm Tử). Đây là địa danh lịch sử nổi tiếng, ghi dấu cuộc chiến tranh chống quân Nguyên Mông giành thắng lợi vẻ vang năm 1285 của quân dân Đại Việt dưới triều Nhà Trần. Điểm đến cuối cùng trong hành trình này là Bãi Sậy (xã Tân Dân) - địa danh lịch sử nổi tiếng gắn với cuộc khởi nghĩa Bãi Sậy do Nguyễn Thiện Thuật lãnh đạo từ năm 1885 đến năm 1892 - một trong những cuộc khởi nghĩa của phong trào Cần Vương vào cuối thế kỉ 19 chống lại ách đô hộ của thực dân Pháp.

Đền Đa Hòa

Cụm di tích đền Tống Trân - Cúc Hoa, Cây Đa và đền La Tiến

Cách trung tâm thành phố Hưng Yên khoảng 20km về phía Đông Nam, du khách được đến thăm cụm di tích Tống Trân - Cúc Hoa, cây Đa và đền thờ La Tiến, huyện Phù Cừ, bao gồm: đền Tống Trân (xã Tống Trân) - nơi thờ Lưỡng quốc trạng nguyên Tống Trân và nàng Cúc Hoa xinh đẹp, hiếu thảo, thủy chung; Di tích lịch sử quốc gia cây Đa và đền La Tiến (thuộc xã Nguyên Hòa), nằm bên bờ sông Luộc - nơi tưởng niệm 1.145 chiến sĩ cách mạng và đồng bào ta hy sinh anh dũng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược để bảo vệ nền độc lập cho đất nước, địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống yêu nước, truyền thống “uống nước nhớ nguồn” của tỉnh Hưng Yên nói riêng và cả nước nói chung.

Di tích đền Đậu An

Đền Đậu An (xã An Viên, huyện Tiên Lữ) - nơi thờ Ngọc Hoàng Thượng Đế, Thiên Tiên, Địa Tiên cùng Ngũ Lão Tiên Ông. Ngoài kiến trúc cổ kính, đặc sắc, đền Đậu An còn lưu giữ nhiều di vật cổ có giá trị nghệ thuật và tín ngưỡng, điển hình là tòa tháp Cửu Trùng cao 9 tầng bằng đất nung được xây dựng vào thời Lý - Trần với những họa tiết mang đậm văn hóa Chăm như: hình cánh sen, chim thần Gaguđa… Đây là biểu tượng của chín tầng mây ở chốn thiên đàng, là nơi giao hòa giữa trời và đất, là con đường “thăng thiên, giáng trần” của Ngọc Hoàng Thượng Đế và các vị tiên.

Nét cổ kính làng Nôm

Vẫn nguyên vẹn dấu xưa, với kiến trúc cổ kính, cảnh quan hài hoà và những nét văn hoá mang đậm nét truyền thống của một làng quê Việt cổ, đó là quần thể di tích gồm: đình, đền, chùa, cổng làng, chợ, những ngôi nhà cổ… ở làng Nôm (còn gọi là làng Đại Đồng), xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm.

Cổng làng sừng sững được xây dựng bề thế gồm 4 trụ vuông với những họa tiết tinh xảo. Vòm cổng được đắp một đại từ gồm 3 chữ: “Đồng Cầu Nôm”. Đây chính là sự khác biệt dường như không thể tìm thấy được ở những ngôi làng khác thuộc các làng quê vùng đồng bằng Bắc Bộ. Qua cổng làng không gian như tĩnh lặng bởi một hồ nước trong xanh, quanh hồ là những ngôi nhà cổ, cây cổ thụ ngả bóng xuống mặt nước yên bình. Làng có đình Tam Giang, tương truyền thờ Đức Thánh Tam Giang, là tướng dưới thời Hai Bà Trưng, có công đánh giặc cứu dân, cứu nước và hiển linh giúp Lê Đại Hành đánh thắng quân Tống, được vua sắc phong là “Hộ Quốc Phúc Thần”. Trước sân đình là cây đa cổ thụ hàng trăm năm tuổi, toả bóng mát cho cả một khoảng sân rộng lớn. Đi về phía đông là cây cầu đá bắc ngang qua dòng sông Nguyệt Đức, nối đường làng với chợ Nôm và chùa Nôm (hay còn gọi là chùa Linh Thông cổ tự).

Với không gian cổ kính yên bình, cùng những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể vẫn được lưu giữ nguyên vẹn, làng Nôm trở thành điểm đến thăm quan du lịch của nhiều du khách thập phương trong và ngoài nước muốn tìm hiểu những nét văn hóa cổ xưa.

Nét cổ kính chùa Nôm

Lễ hội Hưng Yên

Lễ hội là nét văn hóa độc đáo từ xa xưa của người Việt, là minh chứng cho nét đẹp văn hóa ngàn đời của cha ông ta. Về với Hưng Yên dịp đầu xuân, du khách không chỉ được tham quan, tìm hiểu về các di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh nổi tiếng mà còn được chiêm bái những lễ hội văn hóa đặc sắc. Ai đã từng đi trẩy hội ở Hưng Yên thấy ấm lòng với bao huyền thoại, truyền thuyết và những trò chơi dân gian, những câu hát, điệu múa mang đậm bản sắc văn hóa quê hương.

Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung

Đến hẹn lại lên, trung tuần tháng 2 âm lịch hằng năm, du khách thập phương lại nô nức về dự Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung (hay còn gọi là Lễ rước nước tại đền Đa Hòa) diễn ra ở huyện Khoái Châu, Hưng Yên. Đây là một trong 16 lễ hội lớn nhất cả nước, gắn với truyền thuyết Chử Đồng Tử - Tiên Dung. Lễ hội được tổ chức ở 2 ngôi đền là đền Đa Hòa (xã Bình Minh) và đền Hóa (xã Dạ Trạch) cùng huyện Khoái Châu. Trong thời gian diễn ra lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian, các hoạt động văn hóa văn nghệ đặc sắc mang đậm nét văn hóa của nền văn minh sông Hồng. Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung mang giá trị văn hóa sâu sắc, là bức tranh về đời sống hết sức phong phú, sinh động của người Việt cổ vùng đồng bằng, trung du Bắc Bộ trong việc khai phá đầm lầy, phù sa ven sông Hồng từ hàng ngàn năm về trước. Đây không chỉ là huyền thoại về tình yêu mà còn là bài ca về lòng hiếu thảo, về đạo làm người, là minh chứng của nền văn minh lâu đời của dân tộc Việt Nam.

Lễ hội Chử Đồng Tử - Tiên Dung

Lễ hội Văn hóa dân gian phố Hiến

Lễ hội Văn hóa dân gian phố Hiến là một trong những lễ hội lớn của tỉnh Hưng Yên (diễn ra từ mùng 6 đến mùng 8/3 âm lịch hằng năm). Lễ hội được tổ chức nhằm quảng bá hình ảnh phố Hiến xưa - thành phố Hưng Yên ngày nay đến du khách thập phương.Sau khai mạc lễ hội vùng, một loạt các di tích thuộc địa bàn “phố Hiến” năm xưa như đền Trần, đình Hiến, đền Mẫu, đình An Vũ, đền Tân La, đền Thiên Hậu, đền Mây… lần lượt được tổ chức khiến không gian lễ hội như một dòng chảy liên hoàn. Đắm mình trong không khí lễ hội, du khách được tìm hiểu sâu thêm về truyền thống, khơi dậy lòng tự hào dân tộc; được khám phá những nét độc đáo riêng về ẩm thực, âm nhạc và các trò chơi dân gian độc đáo của vùng đất “Tiểu Tràng An” xưa. Đây cũng là dịp để thành phố Hưng Yên quảng bá tiềm năng, đẩy mạnh phát triển du lịch, dịch vụ gắn với các di tích lịch sử, lễ hội…

Lễ hội văn hóa dân gian phố Hiến 

Làng nghề truyền thống

Hưng Yên là tỉnh có tiềm năng phát triển du lịch làng nghề, với nhiều làng nghề truyền thống đặc sắc gắn với nền văn hóa lâu đời của quê hương phố Hiến xưa.

Làng nghề hương xạ Cao Thôn

Làm hương xạ là nghề truyền thống đã có từ hàng trăm năm nay ở làng Cao Thôn, xã Bảo Khê, thành phố Hưng Yên. Hương làng Cao có mùi thơm nhẹ nhàng bởi nó được làm từ hơn 30 loại thảo mộc từ thiên nhiên với phương thức làm hương cổ truyền. Người dân làng nghề Cao Thôn luôn duy trì và phát triển nghề làm hương truyền thống, giữ gìn nét đẹp văn hóa của làng. Du khách đến đây, ngoài được tham quan, tìm hiểu quy trình sản xuất hương, còn được tìm hiểu về những dược liệu được người Cao Thôn dùng để sản xuất hương, tham gia trải nghiệm quy trình làm hương và mua sản phẩm về sử dụng.

Làng nghề đan đó Thủ Sỹ

Tại huyện Tiên Lữ, tỉnh Hưng Yên, có làng Thủ Sỹ được biết đến với nghề đan đó truyền thống. Từ đôi bàn tay khéo léo của người dân nơi đây, những chiếc đó được đem đi hầu khắp các tỉnh, thành của miền Bắc và xuất khẩu tới một số nước khác. Hiện nay, ở Thủ Sỹ có khoảng 500 người làm nghề đan đó, trong đó hai thôn có nghề phát triển nhất là Nội Lăng và Tất Viên. Đến với Thủ Sỹ, du khách sẽ cảm nhận được nét đặc sắc riêng có của làng quê này. Vào những ngày nắng đẹp, khắp các khoảng sân của mỗi nhà là những đóa hoa bằng tre, nứa thật bắt mắt được tạo nên từ những chiếc đó bình dị.

Làng nghề đan đó Thủ Sỹ

Làng hoa cây cảnh Văn Giang

Làng hoa - cây cảnh Văn Giang được hình thành từ hàng trăm năm và phát triển mạnh trong những năm gần đây theo nhu cầu chơi hoa, cây cảnh của thị trường. Đến thăm làng hoa, du khách sẽ bị mê hoặc bởi không gian rộng lớn của một vùng quê trù phú với rất nhiều loại hoa, cây cảnh. Toàn bộ diện tích trồng hoa ở đây là nhà kính, nhà lưới chuyên canh với những chủng loại hoa truyền thống như hoa trà, hoa ly, hoa lan, hoa trạng nguyên… cùng rất nhiều loài hoa mới, cây cảnh, cây thế. Du khách ghé thăm mang về cả niềm vui và mùa xuân về với gia đình.

Ẩm thực

Đất Hưng Yên ngàn năm văn hiến không chỉ nổi tiếng với những di tích lịch sử văn hóa lâu đời mà còn nổi tiếng bởi những món ăn công phu tỉ mỉ và hương vị đậm đà. Thiên nhiên ưu đãi ban tặng cho Hưng Yên nhiều sản vật vô cùng đặc biệt như: nhãn lồng Phố Hiến, sen Nễ Châu để tạo thành món ẩm thực độc đáo là chè sen long nhãn.

Bún thang lươn

Với những người Hưng Yên xa xứ mỗi khi về thăm quê hương thường nhớ tới hương vị của món bún thang lươn, món ăn mang đậm hương vị của đồng quê Hưng Yên. Chất ngon ngọt của nước dùng bún thang đến từ cua đồng ninh nguyên con cùng xương ống. Cùng với đó là các nguyên liệu đi kèm không thể thiếu như một thang thuốc bổ, đó là giò lụa, thứ giò phải thơm giòn không hàn the; tiếp đến là trứng, người đầu bếp phải nhanh tay tráng thật khéo thật mỏng để trứng gặp nước cũng không bị nát mà phải dai; thịt lợn luộc thái chỉ. Đặc biệt nhất vẫn phải là lươn, phải chọn lươn tươi, ngon, thui qua lươn rồi mới mổ nên lươn không bị mất máu thịt ngọt và ngon hơn. Cùng với chút mắm tôm đưa hương thoang thoảng, bún thang lươn Hưng Yên là món mà chỉ một lần thưởng thức là còn phải nhớ mãi về sau.

Bún thang lươn Phố Hiến

Chè sen long Nhãn

Nếu như nhãn lồng Hưng Yên được ví là “vương giả chi quả” thì hoa sen được mệnh danh là “vương hậu chi hoa”. Sự kết hợp giữa hạt sen và long nhãn đã tạo ra món chè mát bổ, mang nét đặc trưng của vùng quê văn hiến Hưng Yên. Chè sen long nhãn là món ăn thưởng thức, cần sự thong dong để cảm nhận vị thơm, bùi của sen, vị ngọt ngào cao quý của nhãn, kết hợp với vị thanh mát của bột sắn ướp hương bưởi hòa quyện sẽ mang đến một hương vị khó quên cho người thưởng thức.

Chè sen long nhãn

Chả gà Tiểu Quan

Đây là món ăn nổi tiếng của làng Tiểu Quan, huyện Khoái Châu. Sự kết hợp giữa vị ngọt của thịt gà, thơm của tiêu, ngậy của trứng, vị cay của vỏ quýt cộng với hương vị đặc trưng của món nướng sẽ đem đến cho người thưởng thức một món ăn hấp dẫn, khó quên. Với những người dân xa quê còn luôn lưu luyến món gà Đông Tảo, hương vị của món ếch om Phượng Tường. Bên cạnh đó, vùng đất ngàn năm văn hiến này còn hấp dẫn du khách bởi món bánh răng bừa làng Phụng Công với màu xanh bắt mắt; sự kết tinh men say của đất và người nơi đây trong rượu Lạc Đạo; đậm đà hương vị hồn quê Việt với món tương bần đã đi vào ca dao: “Cốm Vòng, gạo tám Mễ Trì/Tương Bần, húng Láng còn gì ngon hơn”…

Đến với Hưng Yên du khách không chỉ hòa mình vào với không khí trong lành của xứ nhãn mà còn được thưởng thức nhiều hương vị đặc sản đồng quê. Mời bạn hãy về thăm dù chỉ là một lần, chắc hẳn bạn sẽ nhớ mãi…

Hưng Yên, mảnh đất văn hiến ngày nay là sự giao thoa giữa nét văn hóa xưa với hiện đại, mới lạ, hấp dẫn du khách về giá trị vật thể và phi vật thể. Với vị trí địa lý thuận lợi tiếp giáp thủ đô Hà Nội, giao thông đi lại thuận tiện, vùng đất này hứa hẹn sẽ là điểm du lịch hấp dẫn những du khách yêu thích sự khám phá và trải nghiệm.

Chương trình du lịch

Chương trình 1: Phố Hiến - đền Đậu An - đền thờ Hoàng Hoa Thám - đền Phù Ủng - làng chạm bạc Huệ Lai - khu tưởng niệm tướng công Nguyễn Thiện Thuật, chùa Sùng Bảo (Mỹ Hào)
Chương trình 2: Phố Hiến - cây Đa và đền thờ La Tiến - Tống Trân, Cúc Hoa - suối nước nóng (Phù Cừ)
Chương trình 3: Phố Hiến - nhà thờ bà Hoàng Thị Loan - khu di tích Hải Thượng Lãn Ông - khu lưu niệm Tổng Bí thư Nguyễn Văn Linh - làng cổ Đại Đồng, chùa Nôm, đền Ghênh, chùa Thái Lạc
Chương trình 4: Phố Hiến - Khu đô thị sinh thái Ecopark
Chương trình 5: Phố Hiến - Đa Hòa, Dạ Trạch, đền thờ Triệu Việt Vương - Nhà cổ, chùa Mễ (Mễ Sở) - làng hoa Xuân Quan (theo đê sông Hồng).