Nằm cách thủ đô Hà Nội 300km và ở độ cao 1.200m so với mực nước biển, huyện Bắc Hà (Lào Cai) được thiên nhiên ban tặng một bầu không khí mát mẻ, cảnh sắc hùng vĩ, văn hóa đa dạng và nhiều món ẩm thực độc đáo. Đây là những điều kiện thuận lợi góp phần phát triển du lịch – dịch vụ, trong đó mô hình Homestay đang được đánh giá có nhiều bước tiến đáng kể đối với du lịch Bắc Hà.
Được sự chỉ dẫn của cán bộ Trung tâm xúc tiến du lịch tỉnh Lào Cai, chúng tôi đến thăm homestay Mr. Văn của gia đình ông Vàng A Văn (thôn Na Lo, xã Tà Chải) – homestay đầu tiên được xây dựng trên mảnh đất cao nguyên trắng vào năm 2006. Nằm cách thị trấn chừng 2km, con đường vào homestay Mr. Văn uốn lượn quanh sườn đồi, hai bên là những ruộng lúa, nương ngô, vườn cải đang trổ màu rực rỡ. Ngôi nhà gỗ được bao phủ bởi những hàng cây xanh mướt, dựa lưng vào núi, hướng tầm mắt ra vùng thiên nhiên rộng lớn với bầu khí trong lành, tất cả tựa như một bức tranh sơn cước bình yên và xinh đẹp.
Theo ông Vàng A Văn, homestay của ông có thể đón tiếp và phục vụ tối đa 13-15 khách với mức giá từ 80.000-200.000 nghìn/người, mỗi năm đón khoảng trên 2.000 lượt khách. Hiện homestay của gia đình ông Văn cung cấp các dịch vụ như ẩm thực, biểu diễn văn nghệ truyền thống, trekking… Đặc biệt, khách quốc tế tới thăm homestay vô cùng hào hứng và thích thú khi được tự tay chế biến các món đặc sản của vùng cao Bắc Hà dưới sự hướng dẫn tận tình của chủ nhà, hay thưởng thức những tiết mục văn nghệ đặc sắc của các dân tộc Mông, Tày…
Từ thành công của gia đình ông Vàng A Văn, mô hình homestay đã được nhân rộng trên toàn huyện Bắc Hà. Năm 2010, huyện mới chỉ có một số homestay thì đến nay, con số này đã mở rộng đến 35 homestay, trong đó tập trung nhiều ở các xã Tả Van Chư, Tà Chải, Bản Phố, Thải Giàng Phố, thị trấn Bắc Hà…
Để thu hút khách du lịch, nhiều hộ kinh doanh homestay đã mạnh dạn đầu tư xây dựng nhà cửa khang trang, mua sắm trang thiết bị tiện nghi, ngoài ra còn cung cấp các dịch vụ như tắm lá thuốc người Dao, thuê đội nghệ thuật địa phương biểu diễn…
Điểm nhấn đặc biệt nhất tạo nên sức hấp dẫn của du lịch homestay đối với du khách là trải nghiệm. Du khách đến với Bắc Hà sẽ được tham quan, khám phá cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, thỏa sức thưởng thức và tìm hiểu về những nét văn hóa truyền thống của các dân tộc vùng cao Bắc Hà. Trong đó, phải kể đến những món ăn sản vật của núi rừng như xôi nếp nướng, xôi ngũ sắc, gà bản, cá suối, thắng cố, măng đắng, rượu ngô… Hay những lễ hội thu hút đông đảo người dân và du khách như lễ hội xuống đồng, lễ hội Đền Bắc Hà, lễ hội Say Sán, nghi lễ nhảy lửa, cấp sắc cùng các hoạt động mang đậm giá trị nhân văn của đồng bào các dân tộc, như đua ngựa truyền thống, múa khèn…
Ông Phan Thanh Sơn, Trung tâm xúc tiến du lịch Lào Cai cho biết, lưu trú tại homestay đang là lựa chọn của nhiều du khách, đặc biệt là du khách quốc tế. Vào các dịp cao điểm như cuối tuần hay mùa lễ hội, các homestay trên địa bàn huyện luôn đạt công suất tối đa.
Năm 2018, huyện Bắc Hà đón gần 400 nghìn lượt khách, tổng thu từ khách du lịch đạt 320 tỷ đồng. Tính riêng 2 tháng đầu năm 2019, Bắc Hà đã đón gần 99 nghìn lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt gần 89 tỷ đồng; trong đó khách quốc tế là trên 30 nghìn lượt. Thời gian tới, Bắc Hà được định hướng sẽ phát triển hơn nữa các làng du lịch cộng đồng, đẩy mạnh loại hình du lịch homestay, leo núi, đồng thời chú trọng giáo dục nếp sống văn minh, văn hóa ứng xử với du khách cho người dân địa phương.